Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu không ngừng biến động, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn kiên cường khẳng định vị thế, với kim ngạch xuất khẩu liên tục lập kỷ lục. Đằng sau những con số ấn tượng đó là hàng loạt cơ hội xuất khẩu nông sản đang mở ra, trở thành động lực tăng trưởng mạnh mẽ, góp phần nâng cao giá trị và vị thế của nông sản Việt trên trường quốc tế. Bài viết này Viot Minh Trang sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về thị trường xuất khẩu nông sản toàn cầu, điểm tên các thị trường và sản phẩm tiềm năng, đồng thời phân tích những yếu tố tạo nên các cơ hội xuất khẩu nông sản đầy hứa hẹn cho Việt Nam.
Tổng quan thị trường xuất khẩu nông sản toàn cầu
Thị trường nông sản toàn cầu đang chứng kiến những thay đổi sâu sắc, tạo ra cả thách thức lẫn cơ hội xuất khẩu nông sản cho các quốc gia. Nhu cầu về lương thực, thực phẩm trên thế giới không ngừng tăng, đặc biệt là các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và bền vững. Các yếu tố như biến đổi khí hậu, gián đoạn chuỗi cung ứng và xung đột địa chính trị càng làm nổi bật vai trò của các quốc gia xuất khẩu nông sản ổn định như Việt Nam.
Xu hướng tiêu dùng xanh, sản phẩm hữu cơ, truy xuất nguồn gốc đang trở thành động lực chính thúc đẩy thị trường. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến phương thức sản xuất thân thiện với môi trường và lợi ích sức khỏe. Điều này đòi hỏi các nhà xuất khẩu phải không ngừng nâng cao tiêu chuẩn sản xuất, chế biến và đóng gói.
Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia như EVFTA, CPTPP, RCEP… cũng đang mở ra cánh cửa tiếp cận các thị trường lớn với nhiều ưu đãi thuế quan, tạo thêm động lực cho cơ hội xuất khẩu nông sản.
Các thị trường tiềm năng cho nông sản Việt Nam
Nhờ vào chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng cao và khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe, nông sản Việt Nam đã và đang thâm nhập sâu rộng vào nhiều thị trường lớn, tạo ra những cơ hội xuất khẩu nông sản đầy hứa hẹn:
Trung Quốc: Thị trường tỷ dân và sức mua lớn
Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam, đặc biệt là rau quả. Năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang Trung Quốc đạt gần 16 tỷ USD, tăng mạnh so với năm trước. Các mặt hàng như sầu riêng, chuối, thanh long, mít, thạch đen đang được ưa chuộng.
Việc Trung Quốc mở cửa chính ngạch cho nhiều loại trái cây và nông sản khác đã tạo cơ hội xuất khẩu nông sản bùng nổ, giúp nâng cao giá trị và tính bền vững cho hoạt động thương mại.
Hoa Kỳ: Thị trường khó tính nhưng giá trị cao
Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn thứ hai của Việt Nam. Dù có các tiêu chuẩn rất cao về an toàn thực phẩm và kiểm dịch, nhưng đây lại là thị trường mang lại giá trị gia tăng lớn. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ đạt khoảng 13.5 tỷ USD.
Các sản phẩm như hạt điều, cà phê, tôm, cá tra, và một số loại trái cây nhiệt đới (thanh long, nhãn, vải) tiếp tục có nhiều cơ hội xuất khẩu nông sản. Doanh nghiệp cần chú trọng các chứng nhận quốc tế như GlobalGAP, HACCP để đáp ứng yêu cầu.
EU: Tiêu chuẩn xanh và tiềm năng lớn từ EVFTA
Liên minh Châu Âu (EU) là thị trường rất tiềm năng với sức mua cao và sự ưu tiên đối với các sản phẩm bền vững, có trách nhiệm xã hội. Nhờ Hiệp định EVFTA, nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan đáng kể. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang EU đạt gần 5 tỷ USD.
Các sản phẩm như cà phê, hạt điều, hạt tiêu, rau quả (như thanh long, bưởi, chanh leo) đang có nhiều cơ hội xuất khẩu nông sản.
Để tận dụng tối đa, doanh nghiệp cần đáp ứng các tiêu chuẩn về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, truy xuất nguồn gốc và phát triển bền vững.
Nhật Bản và Hàn Quốc: Nhu cầu cao về chất lượng và an toàn
Nhật Bản và Hàn Quốc là những thị trường khó tính nhưng rất tiềm năng với sự chú trọng cao vào chất lượng, an toàn thực phẩm và tính thẩm mỹ của sản phẩm. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản đạt khoảng 4.5 tỷ USD, và Hàn Quốc đạt 2.3 tỷ USD.
Các sản phẩm thủy sản, rau quả tươi và chế biến, cà phê, hạt điều được ưa chuộng.
Các cơ hội xuất khẩu nông sản vào hai thị trường này phụ thuộc vào khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt và sự minh bạch trong quy trình sản xuất.
Các thị trường tiềm năng khác và khu vực Đông Nam Á
Ngoài các thị trường lớn, Việt Nam cũng đang khai thác các cơ hội xuất khẩu nông sản tại các thị trường tiềm năng khác như Úc, Canada, Anh Quốc và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á (ASEAN). Thị trường ASEAN, dù có mức giá thấp hơn nhưng là kênh tiêu thụ ổn định và thuận lợi về logistics.
Thị trường tiềm năng cho nông sản Việt Nam
Các mặt hàng nông sản xuất khẩu có tốc độ tăng trưởng cao
Nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam đang tận dụng tốt các cơ hội xuất khẩu nông sản và đạt được tăng trưởng ấn tượng, đóng góp lớn vào kim ngạch chung:
Sầu riêng: “Vua trái cây” bùng nổ kim ngạch
Sầu riêng là một trong những mặt hàng có tốc độ tăng trưởng phi mã, đặc biệt sau khi được cấp phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đạt khoảng 3.2 – 3.4 tỷ USD, góp phần lớn vào tổng giá trị xuất khẩu rau quả.
Cơ hội xuất khẩu nông sản này đến từ nhu cầu khổng lồ của thị trường Trung Quốc và việc Việt Nam có thể cung cấp sản phẩm quanh năm, đảm bảo chất lượng và quy trình canh tác đạt chuẩn.
Sầu riêng xuất khẩu
Cà phê: Đột phá giá trị nhờ chất lượng và chứng nhận
Mặc dù sản lượng có thể biến động do thời tiết, kim ngạch xuất khẩu cà phê vẫn đạt mức kỷ lục 5.4 – 5.48 tỷ USD trong năm 2024. Sự tăng trưởng này đến từ giá cà phê thế giới duy trì ở mức cao và xu hướng tiêu dùng cà phê có chứng nhận bền vững ngày càng mạnh mẽ.
Việt Nam đang tối ưu hóa chuỗi giá trị, tập trung vào cà phê đặc sản và cà phê có chứng nhận, tạo ra cơ hội xuất khẩu nông sản cho sản phẩm giá trị cao.
Cà phê
Gạo: Giá trị và uy tín được nâng tầm
Xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2024 đạt 9 – 9.18 triệu tấn, mang về 5.7 – 5.75 tỷ USD. Gạo Việt ngày càng được ưa chuộng nhờ chất lượng được cải thiện, đặc biệt là các giống gạo thơm. Nhu cầu lương thực toàn cầu tăng, cộng với chính sách điều hành xuất khẩu linh hoạt, đã mang lại cơ hội xuất khẩu nông sản lớn cho ngành lúa gạo, củng cố vị thế là nhà cung cấp gạo đáng tin cậy.
Gạo
Hồ tiêu và hạt điều: Tăng trưởng nhờ chất lượng và bền vững
Hồ tiêu và hạt điều là những mặt hàng nông sản truyền thống có giá trị xuất khẩu cao. Kim ngạch xuất khẩu hạt điều đạt khoảng 4 – 4.48 tỷ USD năm 2024. Cả hai mặt hàng này đang đẩy mạnh quy trình sản xuất sạch, bền vững và chế biến sâu để đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính, mở rộng cơ hội xuất khẩu nông sản vào phân khúc cao cấp.
Hồ tiêu và hạt điều
Viot Minh Trang – Tận dụng cơ hội xuất khẩu nông sản với tiêu chuẩn quốc tế
Để tận dụng tối đa các cơ hội xuất khẩu nông sản đang rộng mở, vai trò của các doanh nghiệp tiên phong là vô cùng quan trọng. Viot Minh Trang tự hào là đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực này, cam kết mang đến những sản phẩm nông sản chất lượng cao, đạt chuẩn quốc tế.
Chúng tôi quản lý hơn 3.000 ha vùng nguyên liệu tại các tỉnh trọng điểm, đảm bảo nguồn cung ổn định và chất lượng đồng đều. Đặc biệt, nhà máy chế biến của Viot Minh Trang đạt các chứng nhận quốc tế nghiêm ngặt như ISO 22000, HACCP, GMP, Halal. Điều này không chỉ khẳng định chất lượng sản phẩm mà còn là minh chứng cho việc tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, vệ sinh và quy trình sản xuất bền vững – những yếu tố then chốt giúp nông sản Việt Nam chinh phục các thị trường khó tính nhất.
Viot Minh Trang – Đơn vị xuất khẩu nông sản với tiêu chuẩn quốc tế
Viot Minh Trang không ngừng đầu tư vào công nghệ chế biến sâu và quy cách đóng gói hàng hóa xuất khẩu tiên tiến, giúp nông sản giữ trọn vẹn giá trị dinh dưỡng và hương vị. Chúng tôi sẵn sàng đáp ứng đa dạng nhu cầu của đối tác quốc tế thông qua các sản phẩm tươi, cấp đông, sấy khô, xay nhỏ, và dịch vụ đóng gói OEM/ODM linh hoạt, từ đó góp phần vào thành công chung của ngành nông sản xuất khẩu Việt Nam.
Ngành nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội xuất khẩu nông sản lớn chưa từng có, nhờ vào sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất, nâng cao chất lượng, và mở rộng thị trường. Với sự tăng trưởng mạnh mẽ của các mặt hàng chủ lực và khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng cao, nông sản Việt có tiềm năng lớn để tiếp tục khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Việc nắm bắt các xu hướng thị trường, đầu tư vào công nghệ, và xây dựng thương hiệu uy tín – như cách Viot Minh Trang đang thực hiện – sẽ là chìa khóa để tận dụng tối đa những cơ hội xuất khẩu nông sản này, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống cho người nông dân Việt Nam.
Tác giả Tưởng Mạnh Biên
Là chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực xuất khẩu nông sản. Với nhiều năm làm việc, nghiên cứu và trực tiếp tham gia vào các hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu nông sản, tác giả chia sẻ những kiến thức chuyên môn sâu sắc cùng các bài học thực tiễn giá trị nhằm hỗ trợ doanh nghiệp.
- Địa chỉ: Số 27, Tổ 23, Lĩnh Nam, Hoàng Mai, Hà Nội
- Email: viotvietnam.vn@gmail.com
- SĐT: 0977 728 269