Tổng hợp tác dụng của ớt đối với sức khỏe và đời sống

Ớt – loại gia vị nhỏ bé nhưng mang sức mạnh bùng nổ cả về hương vị lẫn lợi ích sức khỏe. Không chỉ làm tăng vị ngon cho bữa ăn, ớt còn sở hữu hàng loạt công dụng bất ngờ mà có thể bạn chưa biết. Vậy tác dụng của ớt thật sự là gì? Ăn ớt có lợi hay hại? Tại sao nhiều người lại “nghiện” vị cay nồng ấy đến vậy?

Cùng Viot Minh Trang qua những lợi ích tuyệt vời của loại quả đỏ rực này để hiểu rõ hơn vì sao ớt không chỉ là gia vị mà còn là “dược liệu” quý trong đời sống hiện đại.

1. Hỗ trợ giảm cân và tăng trao đổi chất

Ớt được biết đến rộng rãi với khả năng hỗ trợ quá trình giảm cân và tăng cường trao đổi chất của cơ thể, chủ yếu nhờ vào hợp chất capsaicin. 

Theo báo Sức Khỏe Công, capsaicin “thúc đẩy đốt cháy chất béo và calorie nhiều hơn so với lượng nạp vào” và giảm cảm giác thèm ăn Sức Khỏe Cộng. Một nghiên cứu của VIAM cũng cho thấy bổ sung 6 mg capsaicin/ngày giúp giảm rõ mỡ vùng bụng sau 12 tuần vienyhocungdung.vn.

Capsaicin là thành phần tạo nên vị cay của ớt, và chính chất này đã được chứng minh có khả năng sinh nhiệt trong cơ thể, thúc đẩy quá trình đốt cháy calo và chất béo. Khi tiêu thụ ớt, nhiệt độ cơ thể có thể tăng lên nhẹ, kích thích quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh hơn. 

Ngoài ra, capsaicin còn giúp giảm cảm giác thèm ăn, đặc biệt là giảm ham muốn ăn các thực phẩm nhiều chất béo và calo, từ đó hỗ trợ kiểm soát lượng thức ăn nạp vào cơ thể và góp phần vào việc duy trì hoặc giảm cân hiệu quả.

2. Cải thiện hệ tiêu hóa và sức đề kháng

Ớt không chỉ kích thích vị giác mà còn có tác động tích cực đến hệ tiêu hóa và khả năng miễn dịch của cơ thể. Vị cay của ớt có thể kích thích sản xuất dịch vị trong dạ dày, giúp quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra thuận lợi hơn. Mặc dù một số người có thể cảm thấy khó chịu, nhưng ở liều lượng phù hợp, ớt có thể thúc đẩy nhu động ruột, giảm tình trạng khó tiêu và táo bón. 

Bên cạnh đó, ớt rất giàu vitamin C, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ và là dưỡng chất thiết yếu cho hệ miễn dịch. Vitamin C giúp tăng cường sản xuất bạch cầu, củng cố hàng rào bảo vệ cơ thể chống lại virus, vi khuẩn và các mầm bệnh khác. 

• Theo nguồn USDA, 100 g ớt cay (chili peppers) chứa khoảng 242 mg vitamin C, tức gấp gần 3 lần lượng khuyến nghị hằng ngày (RDA 90 mg/ngày) .
• Một dữ liệu khác ghi nhận: 100 g ớt xanh sống cung cấp khoảng 130 mg vitamin C .
• Nếu chỉ ăn 1 quả ớt cay trung bình (~45 g), bạn đã nạp khoảng 65 mg vitamin C – tương đương 72% nhu cầu cơ thể hằng ngày .

Cải thiện hệ tiêu hóa và sức đề kháng

Các hợp chất trong ớt cũng có đặc tính kháng khuẩn nhẹ, góp phần bảo vệ đường ruột khỏi một số vi khuẩn gây hại. 

3. Giảm đau, chống viêm tự nhiên

Một trong những tác dụng nổi bật của ớt, đặc biệt là capsaicin, là khả năng giảm đau và chống viêm. Capsaicin có cơ chế hoạt động bằng cách tác động lên các thụ thể đau trong cơ thể, làm giảm tín hiệu đau truyền về não. Vì lý do này, capsaicin đã được ứng dụng rộng rãi trong y học để sản xuất các loại kem bôi ngoài da, miếng dán hoặc gel giúp giảm đau cho các tình trạng như viêm khớp (đặc biệt là viêm xương khớp), đau cơ, đau dây thần kinh, và thậm chí là đau do bệnh zona. 

Khả năng chống viêm của capsaicin cũng góp phần giảm sưng và khó chịu ở các vùng bị ảnh hưởng. Điều này biến ớt trở thành một phương thuốc tự nhiên tiềm năng cho việc quản lý các cơn đau mãn tính và tình trạng viêm nhiễm.

Giảm đau, chống viêm tự nhiên

4. Bảo vệ tim mạch và giảm cholesterol

Ăn ớt đúng cách và điều độ có thể mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe tim mạch. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng capsaicin và các hợp chất chống oxy hóa khác trong ớt có thể giúp giảm mức cholesterol xấu (LDL) và triglyceride trong máu, vốn là những yếu tố nguy cơ chính gây xơ vữa động mạch và bệnh tim. 

Ngoài ra, ớt còn được cho là có khả năng cải thiện lưu thông máu bằng cách làm giãn mạch máu và ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông. Điều này giúp giảm áp lực lên tim, duy trì huyết áp ổn định và bảo vệ hệ thống tuần hoàn khỏi các tổn thương. Nhờ những tác dụng này, ớt góp phần vào việc duy trì một trái tim khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Bảo vệ tim mạch và giảm cholesterol

5. Những tác dụng phụ khi lạm dụng ớt

Mặc dù ớt mang lại nhiều lợi ích, việc lạm dụng hoặc tiêu thụ quá mức có thể dẫn đến một số tác dụng phụ không mong muốn. Mức độ cay nóng của ớt có thể gây cảm giác bỏng rát ở miệng, cổ họng và đường tiêu hóa. 

Đối với những người có dạ dày nhạy cảm hoặc mắc các bệnh lý như viêm loét dạ dày, trào ngược axit, ăn quá nhiều ớt có thể gây kích ứng, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. 

Ngoài ra, một số người có thể bị dị ứng với ớt, biểu hiện qua các triệu chứng như phát ban, ngứa, sưng hoặc khó thở. Do đó, việc tiêu thụ ớt cần được điều độ và phù hợp với thể trạng của mỗi cá nhân để tránh những tác động tiêu cực đến sức khỏe.

Những tác dụng phụ khi lạm dụng ớt

Tóm lại, ớt không chỉ là một loại gia vị thông thường mà còn là một “siêu thực phẩm” với nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe và cuộc sống. Từ việc hỗ trợ giảm cân, cải thiện tiêu hóa và tăng cường miễn dịch, đến khả năng giảm đau, chống viêm và bảo vệ tim mạch, ớt là một bổ sung tuyệt vời cho chế độ ăn uống hàng ngày. Tuy nhiên, để phát huy tối đa những lợi ích này và tránh các tác dụng phụ, điều quan trọng là phải ăn ớt một cách điều độ, lựa chọn loại ớt phù hợp với khả năng chịu cay của bản thân và sử dụng đúng liều lượng.